Theo thuyết duy vật cổ đại, tất cả mọi vật chất cụ thể được tạo nên trong thế giới này điều do năm yếu tố là nước, lửa, đất, cây cỏ và kim loại. Tức năm hành Thủy, Hỏa, Thổ, Mộc, Kim.

Để giúp chúng ta dể nhớ và hiểu về ngũ hành tương sinh tương khắc thì xem ví dụ sau đây với cách đơn giản theo vần thơ

Ngũ hành tương sinh thuộc lẽ tự nhiên

”Nước cây xanh mọc lớn lên (Thủy Sinh Mộc)

Cây cỏ làm mồi nhen lửa đỏ (Mộc Sinh Hỏa)

Tro tàn tích lại đất vàng thêm (Hỏa Sinh Thổ)

Lòng đất tạo nên kim loại trắng (Thổ Sinh Kim)

Kim loại vào lò chảy nước đen (Kim Sinh Thủy)”

Ngũ hành tương khác lẻ xưa nay

” Rể cỏ đâm xuyên lớp đất dày (Mộc Khắc Thổ)

Đất đắp đê ngăn nước lũ (Thổ Khắc Thủy)

Nước dội nhiều nhanh dập lửa ngày (Thủy Khắc Hỏa)

Lửa lò nung chảy đồng sắt thép (Hỏa Khắc Kim)

Thép cứng rèn dao chặt cỏ cây (Kim Khắc Mộc)”